D vitamini, yağda eriyen vitaminler arasında yer almakta olup aynı zamanda vücut tarafından sentezlenebilmektedir. D vitamini eksikliği artık küresel bir salgın olarak kabul edilmektedir. Kalsiyum, fosfor metabolizması üzerinde ve kemik sağlığında önemli rol oynayan D vitamininin, sanayileşmiş ülkeleri içeren dünyanın kuzey bölgelerinde yetersizliği yaygındır. Türkiyede de her on kişiden biri D vitamini eksikliği yaşamaktadır. Normal koşullar altında insan vücudunda bulunan D vitaminin %90-%95’i güneş ışınlarının etkisi ile deride sentez edilir. Özellikle içine katılmadıkça besinlerle alınan vitamin D’nin büyük bir önemi yoktur. Güneş ışığı temel kaynaktır ve yeterince faydalanılırsa ilave D vitamini almaya gerek yoktur. Diyetle alınan veya endojen olarak yapılan vitamin D2 veya vitamin D3 yağ hücrelerinde depo edilmekte ve gerektiğinde dolaşıma salınmaktadır. Kan tahlillerine göre D vitamini 40-60 ng/mL arasında ise sağlıklı bir düzeye sahipsiniz demektir. D vitamini, 20 ng/mL altında ise eksikliği, 30 ng/mL altında ise yetmezliği göstermektedir. Birincil tedavi güneş ışığından güvenli zaman diliminde uygun sürede sağlanmakla birlikte kış aylarında yeterli olmamaktadır. Doktor kontrolünde 1 yaşa kadar 400-1000 IU, 1-18 yaşa kadar 600-1000 IU ve 18 yaş üzerinde ise 1500-2000 IU D vitamini alınması gerekmektedir. Besinler az miktarda D vitamini sağlar bu yüzden yetmezlik ve eksiklik durumlarında takviye alınması gerekebilir. Ampul veya damla şeklinde alınan D vitamini preparatlarının tatlandırıcı, renklendirici ve koruyucu içermeyen türlerinin kullanılması gerektiği savunulmaktadır. D vitamini eksikliği obeziteyi, kontrolsüz takviye alınması da kanseri tetikleyebilmektedir. Obeziteyle ilişkisi kalsiyum metabolizması üzerinden insülin salınımını uyarmasından kaynaklanmaktadır. Aynı zamanda böbreklerden yağ hücrelerine kalsiyumun taşınmasını sağlayarak, yağ sentezleyen enzimleri baskılar, yağ yakıcı enzimlerin aktifleşmesini sağlamaktadır. Bu yüzden doktorunuzun önerdiği miktarları azaltmadan ve aşmadan kullanılmalıdır.
