Kalp ve Damar Hastalıklarında Beslenme

Kalp damar hastalıkları, tüm dünyadaki ölümlerin birinci derecede nedenidir. Günümüzde dünya nüfusunun %25’i kalp damar hastalıklarından etkilenmektedir. Ülkemizde de önemli bir sorun olan kalp damar hastalıklarının görülme durumu 50 yaş üstündeki yetişkinlerde %12-15 arasında değişmektedir.

Yaşam kalitesini düşüren ve ölüm nedenlerinin başında yer alan kalp damar hastalıklarının başlıca risk faktörleri; hipertansiyon (yüksek tansiyon), kanda artmış LDL-Kolesterol (kötü kolesterol, düşük dansiteli lipoprotein) ve trigliserit düzeyleri, HDL-Kolesterol (iyi kolesterol, yüksek dansiteli lipoprotein)’nin düşük olması, sigara, diyabet ve şişmanlıktır.

Yetişkin nüfusumuzun yarıya yakını kalp damar hastalıkları riski altındadır. Kalp damar hastalıkları, sağlıklı beslenme ve yaşam tarzı değişikliği ile önlenebilen veya oluştuktan sonra tıbbi tedavi, beslenme tedavisi ve yaşam tarzı değişiklikleri ile iyileştirilebilen bir sağlık sorunudur. Kalp damar hastalıkları risk faktörlerinin iyileştirilmesinde; doymuş yağların ve rafine karbonhidratların tüketiminin azaltılması, tekli doymamış yağ asitlerinin ve posa içeriği yüksek besinlerin tüketiminin artırılması temel hedeflerdendir.

RİSK FAKTÖRLERİ

  • Yaş (erkeklerde ≥45, kadınlarda ≥55)
  • Ailede kalp hastalığı öyküsü (birinci derece akrabalardan erkekte 55, kadında 65 yaşından önce koroner arter hastalığı öyküsü)
  • Sigara içmek
  • Yüksek kan basıncı (Hipertansiyon/ kan basıncı 140/90 mmHg’ ın üzerinde olması)
  • Hiperkolesterolemi (total kolesterol 200 mg/dl’ın üzeri, LDL-Kolesterol 130 mg/dl’ın üzeri)
  • Düşük HDL-kolesterol değeri (40 mg/dl)
  • Diabetes mellitus
  • Şişmanlık
  • Stresle baş edememe
  • Fazla alkol tüketimi
  • Fiziksel aktivitenin az olması
  • Doğum kontrol hapı kullanımı ( sigara içiliyorsa)
  • Menopoz, özellikle erken menepoz

KALP ve DAMAR HASTALIKLARINDA BESLENME ÖNERİLERİ

  • Yediğiniz tüm besinlerin yağ miktarını dikkate alın.
  • Süt ve süt ürünlerinin az yağlı olanlarını tercih edin.
  • Beslenmenizde balığa daha çok yer verin. Haftada en az 2 kez balık tüketin.
  • Günde en az 5 porsiyon sebze ve meyve tüketin.
  • Yağsız dana, koyun eti ile derisi alınmış kanatlı hayvan etlerini tercih edin.
  • Tam tahılları ve ürünlerini tercih edin.
  • Satın aldığınız besinlerin etiketleri üzerindeki yağ miktarlarını kontrol edin.
  • Uygun pişirme yöntemlerini seçerek yağ kullanımını azaltın yada yağ kullanmayın.
  • Ev dışında yemek yediğiniz zaman yağsız/az yağlı yemekleri tercih edin.
  • Beslenmenizde kuru baklagillere daha çok yer verin.
  • Katı ve doymuş yağ tüketiminden kaçının.