Zayıflık, bireyin vücut ağırlığının olması gerekenin altında olmasıdır. Kişi, olması gereken ağırlığın %25 altında ise hafif zayıf, %50 altında ise aşırı zayıf(kaşektik) olmaktadır. Kötü yeme alışkanlıklarının artması, yemek yeme saatlerinin düzensizleşmesi , stresle beraber iştah azlığı, öğün geçiştirme, öğün atlama gibi bir çok yemek yeme alışkanlıklarında meydana gelen değişmeler sonucunda obezite yanında aşırı zayıflıkta son yıllarda artan sağlık problemlerindendir.
Vücutta ve organların çevresinde belirli miktarda yağ bulunmalıdır. Bu yağ kütlesinin oranı bireyin yaşına, cinsiyetine, fiziksel aktivite durumuna göre değişmektedir. Yağ kütlesi olması gereken miktarın altında olduğunda vücutta ciddi sağlık problemleri oluşabilmektedir. Genellikle şişman olmanın sağlığa zararlı olduğu fakat ne kadar zayıf olunursa olunsun sağlık açısından hiçbir risk oluşturmadığı düşünülmektedir. Şişmanlık gibi zayıflık da hastalık olarak değerlendirilmelidir.
ZAYIFLIĞIN BELİRTİLERİ
-Beden kütle indeksinin(BKI), 18.5’un altında olması,
-Yüzde sararma,
-Halsizlik ve bitkinlik,
-Deri kuruluğu,
-Sürekli iştah azalması,
-Vitamin ve mineral yetersizlikleri,
-Regl düzensizlikleri.
ZAYIFLIĞIN SAĞLIĞA OLAN ETKİLERİ
–Vücut bağışıklığı azalır ve vücut sık hastalanır,
-Yorgunluk, uykuya eğilim,
-Saç dökülmesi, tırnak kırılması,
-Kadınlarda regl düzensizlikleri,
-Psikolojik sorunlar,
-Kas erimesi, kuvvet eksikliği,
-Halsizlik, unutkanlık,
-Yetersiz ve dengesiz beslenme sonucunda oluşan vitamin ve mineral yetersizlikleri,
-Sırt ağrıları
ZAYIFLIK NEDENLERİ
-Aşırı fiziksel aktivite,
-Düzensiz yemek saatleri,
-Psikolojik nedenler (stres, depresyon)
-Kullanılan bazı ilaçların yan etkisi,
-Metabolizmayı hızlandıran bazı hastalıklar,
-Emilim ve sindirimdeki problemler
-Kilo alma korkusu
-İştahsızlık ve besin alımında bozulma
-Metabolizmanın hızlı çalışması
BESLENME TEDAVİSİ
Öncelikle zayıflığa neden olabilecek herhangi bir sağlık sorunu olup olmadığı saptanmalıdır. Hormonal dengesizlikler metabolizma hızını arttırıp kilo almayı önleyebilmektedir bu yüzden mutlaka tıbbi kontrol ve tedavilerin yapılması gerekmektedir. Eğer kilo almayı engelleyecek bir sağlık problemi varsa öncelikle onun tedavi edilmesi gerekmektedir. Tıbbi engel yoksa veya ortadan kaldırılmışsa diyetisyen takibine alınmalıdır. Diyetisyen takibinde öncelikli olan kilo almaya engel olan durumu saptamaktır. Birey çok stresli ve psikolojik problemlerden dolayı kilo alamıyorsa psikologla birklikte diyetisyen takipleri yürütülmelidir. Kişinin yeme alışkanlıkları sorgulanarak nerede hata yaptığı tespit edilip ve buna göre uygun diyet tedavisi başlanmalıdır.
BESLENME ÖNERİLERİ
Kilo almak kilo vermeye göre çok daha zordur, kişi kilo alma döneminde istekli ve sabırlı olmalıdır. Hızlı kilo artışı birey için sağlıklı bir ilerleme olmayacaktır. Kişi yavaş yavaş kilo alacağının bilincinde olmalı, hızlı bir kilo artışı beklememeli, yeterli ve dengeli beslenmeyi yaşam tarzı haline getirmelidir. Mutlaka doktor ve diyetisyen kontrolünde kilo alması sağlanmalıdır. Vücutta sadece yağ değil kas artışı da desteklenmelidir.
-Sabah kahvaltısı en önemli öğündür, mutlaka düzenli kahvaltı edilmelidir.
-Mide kapasitesini dolduran çorba, salata gibi düşük kalorili besinler ana öğünlerde çok tercih edilmemelidir.
-Kas kitlesini arttırmak için protein alımı arttırılmalı; yağsız et, tavuk, balık, kurubaklagiller, yumurta, yoğurt her gün tüketilmelidir.
-Sebze yemekleri etli veya kıymalı tercih edilebilir.
-Ana yemeklerle birlikte sıvı alımı kısıtlanmalıdır. Su, meyve, ayran gibi içecekler ara öğünlerde tercih edilmelidir.
-Çay, kahvedense ara öğünlerde süt, ayran, taze sıkılmış meyve suyu içilmelidir.
-Sevilen besinlerden değişik tarifler oluşturulmalı ve diyete eklenmelidir.
-Kuru meyvelerin besin ve enerji içerikleri yüksektir. Ara öğünlerde kuru incir, kuru kayısı ve kuru üzüm gibi besinlere yer verilmelidir.
-Yemeklerin besin değerleri ve enerji içerikleri arttırılmalıdır. Sade bir makarna yerine ton balığı, kaşar veya mantar katılmış bir makarna; peynirli, tavuklu, balıklı salatalar tercih edilmedilir.
-Az az sık sık düzenli beslenmeli, yemek saatleri düzenli olmalı ve öğünler atlanmamalıdır.
-Yemek zamanına yakın iştahı kapatacak besinlerden kaçınılmalıdır.
-Düzenli egzersiz yapılmalıdır.
-Yemekleri sevdiğiniz baharatlarla lezzetlendirilebilir. Yemek yemeyi zevkli hale getirmek için yeni şeyler denenmelidir.
-Yüksek enerji içeriği olan fındık, fıstık, ceviz vb. yağlı tohumları hem ara öğünlerde hem de ana öğünlerdeki salatalarda kullanabilir.
HEM ARA HEM ANA ÖĞÜNLERİNİZDE KULLANABİLECEĞİNİZ NUTRA SMOOTİHE
Malzemeler
300 ml süt
1 küçük yerli muz
2 adet hurma(sıcak suda beklemiş)
10 adet fındık
1 tatlı kaşığı bal
Tarçın
Yapılışı
Tüm malzemeleri blenderdan geçirip içecek haline getiriyoruz. 1 çay kaşığı kadar tarçın ekleyip soğuk veya sıcak tüketiyoruz.